Op de jaarlijkse ranglijst van 46 economische regio’s in Nederland, opgesteld door het weekblad Elsevier, staat de Bollenstreek op een opvallend lage 41ste plek. Dit is het vertrekpunt voor een rondetafelgesprek met ondernemers uit Teylingen, waarbij ook wethouder Bas Brekelmans aanschuift. Een verslag van een boeiende sessie over de economische kansen in de gemeente Teylingen.
“Ik fungeer graag als kop van Jut,” zegt wethouder economische zaken Bas Brekelmans lachend, ter inleiding op het rondetafelgesprek waaraan veertien ondernemers uit Teylingen meedoen. Brekelmans: “Ik doe dit soort dingen met superveel plezier, omdat ik toegankelijk wil zijn en omdat ik wil weten waar ondernemers mee zitten. Ik zoek naar aanknopingspunten om het als gemeente beter te doen en om beter samen te werken. Ik wil de bedrijven in Teylingen goed faciliteren zonder me te verschuilen achter regeltjes.”
Vaart der volkeren
De toon is gezet voor wat een boeiende ochtend gaat worden, op donderdag 5 februari in de sfeervolle bibliotheek van partycentrum De Oude Tol in Sassenheim, onder leiding van gespreksleider Harry de Reus, uitgever van Rijnstreek Business. Aan het lijstje met deelnemers zijn last minute nog twee namen toegevoegd. En nog een opvallend feit: niemand van de uitgenodigde ondernemers laat verstek gaan. Het zegt veel over de betrokkenheid van het bedrijfsleven bij de uit 35.000 inwoners tellende fusiegemeente Teylingen, die op 1 januari 2006 ontstond na het samengaan van Sassenheim, Voorhout en Warmond.
Tijdens de voorstelronde die vooraf gaat aan de discussie, leggen de ondernemers meteen ook hun wensenlijstje voor de gemeente op tafel. Dit varieert van meer bouwopdrachten van de gemeente voor Teylingse bedrijven tot meer aandacht voor de watersport en de campings in Warmond (zie kader). Activiteiten die Teylingen moeten opstuwen in de vaart der volkeren.
Mooie plek om te wonen
Want dat is wat wethouder Brekelmans voor ogen staat: een hogere positie op de lijst van economische regio’s voor de Bollenstreek, waar Teylingen deel van uitmaakt. “Nu gaan er ’s morgens heel veel mensen de streek uit om elders te gaan werken. Met name voor hoogopgeleide mensen is er niet voldoende werk in onze eigen gemeente. Dit zou toch anders kunnen, bijvoorbeeld door kennisintensieve bedrijven naar onze regio te halen. Ik moet er meteen bij zeggen dat de Bollenstreek qua wonen en verblijven wèl hoog op de ranglijst staat. Bij de plannen voor meer economische bedrijvigheid en een betere bereikbaarheid moeten we daar wel rekening mee houden. Want verbetering van de economische positie mag niet ten koste gaan van het leef- klimaat en het woongenot. We moeten de juiste balans vinden.”
En Brekelmans voegt toe: “We hebben in een eerder stadium al een waslijst met knelpunten opgesteld, samen met ondernemers, onder andere over verbeteringen voor de detailhandel en de bedrijventerreinen. Er zijn werkgroepen met ondernemers geformeerd die zaken gaan oppakken, onder andere de detailhandelsvisie die nu nader uitgewerkt moet worden. Het is zaak dat dit nu snel gaat gebeuren, want het materiaal ligt al sinds oktober 2014 op de plank. We hebben daarom een extra ambtenaar aangenomen die het gaat oppakken. We moeten onder andere gaan nadenken over wat we gaan doen en wie wat gaat betalen. Financieren moet in de markt gebeuren, bijvoorbeeld door de invoering van een ondernemersfonds, waaruit we bijvoorbeeld een citymanager kunnen betalen.”
Gaat de citymanager dan ook de winkelcentra promoten en bedrijven warm maken om zich in Teylingen te vestigen, zijn vragen die naar aanleiding hiervan worden gesteld. Brekelmans: “We zijn bezig om een functieprofiel op te stellen. Ik nodig geïnteresseerde ondernemers uit om hierbij te helpen.”
Wel of geen ondernemersfonds?
Ondernemersfonds. Het woord is gevallen. Een gevoelige zaak in Teylingen omdat het aantal voor- en tegenstanders van een verplichte financiële bijdrage voor bedrijven elkaar in evenwicht houdt. “Een dergelijk fonds is fantastisch voor Teylingen,” betoogt een voorstander. “In andere gemeenten, bijvoorbeeld Leiden, loopt dit goed. Je betrekt ondernemers en het draagt in positieve zin bij aan de lokale economie.” En nog een ander: “Je moet het ondernemersfonds niet als een kostenpost zien, maar het een kans geven. Leg geld bij elkaar en benoem doelen. We moeten niet lullen maar poetsen.”
Een Warmondse ondernemer grijpt de gelegenheid aan om te pleiten voor het opnemen van het zogeheten Nationaal Regenboog Evenement op de activiteitenkalender van de TOV. Dit zeilevenement in het Groene Hart, waarvoor Teylingen recentelijk heeft bedankt, kan dan worden bekostigd uit het ondernemersfonds. Daarmee wordt een mooi podium gegeven aan bedrijven om de relaties te verstevigen en het netwerk te vergroten, is de mening. Niet alle gespreksdeelnemers staan te juichen. “We sponsoren al zoveel clubs en activiteiten en dan komt dit er ook nog eens bij.”
Toerisme en recreatie
Dat brengt de discussie op het toerisme en de recreatie in Teylingen. De in totaal zeventien campings in Teylingen zijn van groot belang voor het economisch leven in de gemeente, zo betogen de ondernemers uit Warmond. Een kwart van de Warmondse bevolking is er op een of andere manier bij betrokken, al was het maar omdat kampeerders (en andere toeristen en watersporters) hun boodschappen doen bij winkels in het dorp. De focus in Teylingen ligt op de bollen, wordt opgemerkt, terwijl maar ongeveer tien procent van de omzet van het Teylingse bedrijfsleven uit de bollen komt. “Zoek daarom naar een koppeling tussen de bollen en het water. Die twee elementen gaan heel goed samen. Een koppeling hiertussen biedt grote kansen,” stelt een van de deelnemers voor. “Maar desondanks zijn er nog steeds veel activiteiten op bloembollengebied. En vergeet ook de grote internationale bloembollenbedrijven in Voorhout niet, die innovatie en schaalvergroting hoog in het vaandel hebben staan,” wordt tegengeworpen.
Brede samenwerking
“We moeten de economische agenda breder maken,” concludeert Bas Brekelmans, “en meer aandacht schenken aan andere beleidsterreinen.” De wethouder pleit voor het jaarrond promoten van het toerisme in de Bollenstreek, samen met de buurgemeenten: “Maak ons uniek.” Daarbij moeten we meer over de gemeentegrenzen heen kijken, merkt een van de deelnemers op. “We denken te klein en houden vast aan eigen paradepaardjes. Niet voor niets wordt de Bollenstreek door Amsterdam in het buitenland gepromoot als the gardens of Amsterdam en Noordwijk als the beach of Amsterdam. Een half uur rijden is niets voor toeristen. We moeten ons breed op de markt positioneren. Het toerisme is een belangrijke werkverschaffer en werkgever.”
Maar vergeet de plaatselijke inwoners niet, wordt toegevoegd. Ook zij moeten weten dat de Bollenstreek en het plassengebied mooie gebieden zijn om te recreëren, al dan niet samen met de gemeente Kaag en Braassem en Leiden, stad van cultuur en musea. “We moeten de Kagerplassen promoten zoals de Friese meren. Vaar bijvoorbeeld naar Sassenheim en doe daar de boodschappen.”
“Ik ben blij om dit te horen,” merkt een van de aanwezige campinghouders op. “Maar er zijn nog te weinig initiatieven op dit gebied. De zeventien campings hebben te weinig uitbreidingsmogelijkheden en er is een kwaliteitsverbetering gewenst, bijvoorbeeld door de bouw van chalets of waterwoningen. Ook het samen vermarkten van de campings is een uitdaging, want mensen weten niet welke mogelijkheden er allemaal zijn.” De gespreksdeelnemers knikken instemmend maar signaleren ook dat er van collectieve samenwerking tussen de campinghouders geen sprake is. “Te vaak zeggen zij: laat ons met rust.” En: “Het zijn beheerders, geen ondernemers.” Wethouder Brekelmans doet een suggestie: “We zijn bezig met een nieuw bestemmingsplan voor de buitengebieden. Er loopt momenteel een inspraakronde. Doe daar aan mee.”
Detailhandel
Het onderwerp van gesprek wordt verlegd naar de detailhandel in Teylingen. De deelnemers aan het gesprek zijn het erover eens dat Sassenheim een krachtig winkelcentrum heeft, al dreigt wel het gevaar dat het centrum in twee delen uiteen valt.
Voorhout met zijn leegstaande winkelpanden daarentegen heeft het zwaar als gevolg van de crisis, maar er liggen plannen voor een compacter winkelcentrum, het vullen van de leegstaande panden en voor het verbeteren van de verkeersveiligheid. De plannen zijn niet zo omvangrijk als oorspronkelijk was bedacht, mede omdat de verwachte groei van het aantal inwoners van Voorhout achterblijft bij de prognoses. Maar er zijn kansen in Voorhout, zo wordt gesignaleerd. “Op zaterdagmiddag is het een massale parade van buggy’s. Er wonen veel mensen met hoge inkomens in Voorhout. En er zijn diverse speciaalzaken en winkels die extra service bieden, waarvoor het publiek naar Voorhout komt. Daar ligt de kracht van Voorhout: een combinatie van het doen van de dagelijkse boodschappen en speciaalzaken.”
Gunnen van bouwopdrachten
Het slotakkoord tijdens het rondetafelgesprek is voor de bouwondernemers, die graag zien dat de gemeente Teylingen meer bouwopdrachten aan lokale bedrijven gunt. “Het is onbegrijpelijk dat de kozijnen in het gemeentehuis worden vervangen door een bedrijf van ver weg,” verzucht een van de gespreksdeelnemers. “In andere gemeenten is de verhouding eigen aannemers en bouwbedrijven van veraf veel meer in het voordeel van de lokale bedrijven.” Bas Brekelmans reageert en zegt dat de overheid zich moet houden aan de regels voor nationale en zelfs Europese aanbestedingen. Ook moet de voordeligste en beste offerte gehonoreerd worden. Maar hij vindt dat wel rekening moet worden gehouden met lokale ondernemers. Daarom maakt hij graag een shortlist van Teylingse bedrijven die ingeschakeld kunnen worden. “Zo kunnen we dit beter sturen. Ik daag jullie uit om over dit onderwerp mee te denken en hierover serieus met mij verder te praten.”
Handreikingen
Een goede zaak, waarmee we deze sessie besluiten, grijpt gespreksleider Harry de Reus in als de klok tegen twaalven loopt. “De tijd is om. Ik denk dat we een nuttige en af en toe vermakelijke bijeenkomst hebben gehad waarin een aantal handreikingen zijn gedaan, onder andere naar de bouwbedrijven. Graag nodig ik jullie uit om over een paar jaar weer een rondetafelgesprek bij te wonen en te kijken wat er dan van de plannen terechtgekomen is.”
Wensenlijstje Teylingse ondernemers
Voorafgaand aan de discussie tussen Teylingse ondernemers en wethouder Bas Brekelmans leggen de ondernemers een wensenlijstje op tafel. Hierop staat het volgende:
• Meer aandacht voor toerisme en waterrecreatie en betere faciliteiten voor campings, met name in Warmond. Ideeën: ligplaatsen voor boten en een watertaxi bij NS-station Sassenheim.
• Bouwwerkzaamheden gunnen aan Teylingse bouwbedrijven in plaats van aan bedrijven van buiten de regio.
• Aandacht voor de leegstand van winkelpanden in Voorhout.
• Een betere profilering van de gemeente Teylingen, onder andere via de website, met name op toeristisch gebied. Ook de bedrijventerreinen in de gemeente kunnen beter worden geprofileerd.
• Handhaven van het goede vestigingsklimaat voor bedrijven, die goed bereikbaar zijn en centraal gelegen ten opzichte van Amsterdam en Den Haag.
• Betere parkeergelegenheid bij kantoren, met name in Sassenheim.
• Betere samenwerking tussen bedrijven en de gemeente, met als focus: oplossingsgericht denken.
De deelnemers
Bas Brekelmans, wethouder economische zaken in de gemeente Teylingen
René Vos, voorzitter Teylingse Ondernemersvereniging
Harry Bakker, H&B Bouw, Sassenheim
Aad Barnhoorn, Barnhoorn Bedrijfsmakelaardij, Leiden
Mark Bisschops, Gebr. VOF Bisschops, Sassenheim
Jeroen van Breda aannemersbedrijf Van Breda, Sassenheim
Jan van Iterson ingenieursbureau Faas & Van Iterson, Sassenheim
Lidia van Kempen, camping Rianto, Warmond
Rob Molenaars, Molenaars Loodgieters, Warmond
Ruud Neuteboom Neuteboom Kaas- en Verswinkel, Voorhout
Loek van Noort schildersbedrijf N. van Kesteren en Zonen, Voorhout
Alex Omtzigt, Omtzigt Watersport, Sassenheim
Nico Ouwehand, watersportondernemer in Warmond
Willemien Wagner kantoorboekhandel Wagner, Sassenheim
Mark Zandvliet, Plaza Totaal Afbouw, Sassenheim
Deze post Rondetafelgesprek met ondernemers uit Teylingen in Partycentrum De Oude Tol verscheen eerst op Rijnstreek Business.